علت دیسک کمر چیست؟

علائم دیسک کمر

دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که دیسک بین مهره‌ای ستون فقرات به دلیل فشار، بیرون زدگی یا پارگی باعث فشار روی ریشه‌های عصبی شود. علائم دیسک کمر می‌تواند بسته به شدت آسیب و محل دیسک متفاوت باشد، اما رایج‌ترین نشانه‌ها شامل موارد زیر هستند:

۱) درد کمر و تیرکشنده به پاها:

درد معمولاً از ناحیه پایین کمر شروع شده و به باسن، ران یا حتی ساق و انگشتان پا منتشر می‌شود که به آن درد سیاتیکی گفته می‌شود.

۲) بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن:

اغلب در پاها یا انگشتان پا احساس می‌شود و گاهی با کاهش حس لمس همراه است.

۳) ضعف عضلانی:

عضلات پا یا حتی دست‌ها در صورت فشار روی نخاع یا ریشه عصبی ممکن است ضعیف شوند و قدرت حرکت کاهش یابد.

۴) تشدید درد هنگام نشستن یا خم شدن:

حرکات خاص یا وضعیت‌های نامناسب بدن می‌توانند درد را تشدید کنند.

۵) مشکلات حرکتی و محدودیت فعالیت:

در موارد شدید، انجام کارهای روزمره مانند راه رفتن، بلند شدن یا نشستن برای فرد دشوار می‌شود.

۶) در موارد نادر، بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع:

اگر دیسک فشار شدیدی روی عصب‌های کنترل‌کننده مثانه یا روده وارد کند، این مشکل ایجاد می‌شود و نیاز فوری به مراقبت پزشکی دارد.

 

 

علت دیسک کمر چیست؟

این پرسش ذهن بسیاری از افراد را به خود مشغول کرده و پاسخ به آن نیازمند بررسی دقیق ساختار ستون فقرات و دیسک‌هاست. دیسک‌های بین مهره‌ای، بالشتک‌های ژلاتینی و انعطاف‌پذیری هستند که بین مهره‌ها قرار دارند و نقش جذب شوک، حفظ فاصله بین مهره‌ها و تسهیل حرکت ستون فقرات را بر عهده دارند.

هرگونه آسیب یا فشار غیرطبیعی روی دیسک‌ها می‌تواند باعث بیرون زدگی یا پارگی دیسک شود. وقتی دیسک دچار آسیب می‌شود، بخش ژله‌ای داخلی آن ممکن است از محل طبیعی خود خارج شده و روی ریشه‌های عصبی فشار وارد کند. این حالت معمولاً با درد شدید، انتشار درد به پاها یا باسن، بی‌حسی و ضعف عضلانی همراه است و در برخی موارد ممکن است عملکرد کنترل ادرار و مدفوع مختل شود.

علل شایع دیسک کمر شامل موارد زیر است:

• بلند کردن اجسام سنگین به شکل نادرست: فشار ناگهانی روی دیسک‌ها باعث بیرون زدگی یا پارگی آن‌ها می‌شود.

• ضعف عضلات شکم و پشت: عضلات ضعیف نمی‌توانند ستون فقرات را به خوبی حمایت کنند، در نتیجه دیسک‌ها بیشتر آسیب می‌بینند.

• افزایش سن و فرسایش دیسک: با گذشت زمان، دیسک‌ها آب خود را از دست می‌دهند و انعطاف‌پذیری‌شان کاهش می‌یابد.

• اضافه وزن و فشار بیش از حد: وزن اضافی فشار روی ستون فقرات و دیسک‌ها را افزایش می‌دهد.

• نشستن یا ایستادن طولانی با وضعیت بدنی نامناسب: خم شدن مداوم یا وضعیت نادرست بدن باعث فشار بیش از حد روی دیسک‌ها می‌شود.

شناخت دقیق علت دیسک کمر به شما کمک می‌کند تا با اقدامات پیشگیرانه و درمانی مناسب، خطر آسیب‌های جدی ستون فقرات را کاهش دهید. درمان‌های مؤثر شامل فیزیوتراپی تخصصی، تمرینات اصلاحی، داروهای ضد التهاب و در موارد شدید، جراحی است.

 

 

دیسک کمر از کجا شروع میشود

دیسک کمر یا فتق دیسک معمولاً از ناحیه پایین ستون فقرات (مهره‌های کمری L4-L5 و L5-S1) آغاز می‌شود، زیرا این بخش بیشترین وزن و فشار را تحمل می‌کند. دیسک‌ها، بالشتک‌های ژله‌ای بین مهره‌ها هستند که وظیفه جذب شوک، تسهیل حرکت و حفظ فاصله بین مهره‌ها را بر عهده دارند.

وقتی فشار غیرطبیعی یا آسیب به دیسک وارد شود، بخش ژله‌ای داخلی آن ممکن است از محل طبیعی خود خارج شود و روی ریشه‌های عصبی فشار وارد کند. این حالت باعث درد شدید در ناحیه کمر می‌شود که اغلب به پاها، باسن یا حتی انگشتان پا انتشار پیدا می‌کند.

عوامل شروع دیسک کمر شامل موارد زیر است:

• بلند کردن اجسام سنگین یا انجام حرکات ناگهانی با ستون فقرات خمیده
• ضعف عضلات شکم و پشت که باعث کاهش حمایت از مهره‌ها می‌شود
• افزایش سن و کاهش انعطاف‌پذیری دیسک‌ها
• اضافه وزن که فشار روی ستون فقرات را افزایش می‌دهد
• نشستن یا ایستادن طولانی با وضعیت بدنی نامناسب

شناخت محل شروع و عوامل ایجاد دیسک کمر به شما کمک می‌کند با پیشگیری و تمرینات تخصصی، از آسیب‌های جدی ستون فقرات جلوگیری کنید.

پیدا کردن علت این‌که دیسک کمر ریشه در چه چیزی دارد موضوع تحقیقات بسیاری از پزشکان بوده. در این‌باره می‌توان به موارد مختلفی اشاره کرد. از افزایش سن گرفته تا مواردی همچون آسیب مادرزادی، هر یک از آن‌ها باید به‌صورت جداگانه مورد بررسی قرار بگیرند.

 

چه شرایطی منجر به ایجاد دیسک کمر می‌شود؟

اگر به واسطه شغل خود مجبور به بلند کردن مداوم اجسام سنگین هستید، به احتمال زیاد در معرض خطراتی همچون دیسک کمر قرار دارید. در واقع این موضوع یک تلنگر یا هشدار برای افرادی همچون کارگران ساختمانی و کارگاهی است.

افزایش سن

دیسک کمر از چند سالگی شروع می‌شود؟

فتق یا بیرون زدگی دیسک معمولاً در بزرگسالان میانسال بین ۳۰ تا ۵۰ سالگی شایع است، زیرا با گذشت زمان، دیسک‌ها آب خود را از دست می‌دهند و انعطاف‌پذیری‌شان کاهش می‌یابد. هرچند در جوانان و حتی نوجوانان نیز امکان آسیب دیسک وجود دارد، مخصوصاً در صورت:

• بلند کردن اجسام سنگین به شکل نادرست
• ورزش‌های پر فشار یا پر برخورد
• ضعف عضلات کمر و شکم
• تصادف یا ضربه مستقیم به ستون فقرات

به طور طبیعی، دیسک‌ها از سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی دچار فرسایش تدریجی می‌شوند، اما احتمال بروز علائم شدید و فتق دیسک بیشتر در دهه ۳۰ تا ۵۰ سالگی است.

 

آسیب‌های فیزیکی

آسیب‌های فیزیکی ناشی از مواردی همچون تصادف‌های رانندگی است. این آسیب‌ها زمانی که شدید باشند، به بخش‌های گوناگون ستون فقرات و به‌خصوص دیسک کمر آسیب وارد می‌کنند. گزینه‌های دیگری همچون افتادن از پله‌ها نیز در همین دسته‌بندی قرار می‌گیرند. 

آسیب مادرزادی

در پاره‌ای از شرایط، علت اصلی به‌وجود آمدن دیسک کمر به‌مواردی همچون تصادف و یا افزایش سن ارتباط ندارد. می‌توان گفت که این موضوع احتمالاً وابسته به آسیب‌های مادرزادی است که از زمان کودکی با فرد همراه بوده‌ و در زمان درست درمان نشده‌اند. این نوع اختلالات‌ خود به دسته‌بندی‌های گوناگونی تقسیم‌بندی می‌شوند که در نهایت عملکرد دیسک‌ها و حتی تک‌تک مهره‌های ستون فقرات را به‌طور کامل تحت تأثیر قرار می‌دهند.

کم‌ تحرکی

بخش بزرگی از جامعه امروزی دچار کم‌تحرکی است و نباید این موضوع را به‌راحتی کنار گذاشت. ادامه یافتن این روند می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات جدی و خطرناکی همچون آسیب دیدن دیسک کمر شود. چنان‌چه به‌دلایل گوناگون دارای تحرک کافی نیستید، لازم است تصمیمی اتخاذ کنید تا دچار این بیماری نشوید.

عادت‌های نامناسب بدنی

نشستن نادرست پشت میز دلیل دیگری است که می‌توان به این موضوع ارتباط داد. استفاده کردن از صندلی‌هایی که با توجه به ساختار بدن طراحی نشده‌اند و همچنین زاویه نادرست مانیتور می‌تواند بدن شما را در وضعیتی قرار دهد که در آن دیسک‌ها تحت فشار شدید قرار گیرند. طبیعتاً ادامه یافتن این وضع آن هم به‌صورت روزمره منجر به ایجاد مشکلات بسیاری می‌شود که بخشی از آن‌ شامل عملکرد نادرست دیسک‌ها و همچنین کاهش میزان ارتجاع آن‌ها است.

 

 

 

دیسک کمر پاره شده ترمیم می شود

فتق یا پارگی دیسک کمر، به معنی خروج بخش ژله‌ای داخلی دیسک از محل طبیعی خود و فشار روی ریشه‌های عصبی است. متأسفانه دیسک‌ها توانایی ترمیم کامل مانند بافت‌های دیگر بدن را ندارند، زیرا جریان خون کمی به آن‌ها می‌رسد.

با این حال، می‌توان با روش‌های درمانی مناسب، علائم و درد ناشی از پارگی دیسک کاهش یابد و عملکرد ستون فقرات بهبود یابد:

1. فیزیوتراپی تخصصی:

   • تقویت عضلات مرکزی و اصلاح وضعیت بدنی

   • کاهش فشار روی دیسک و بهبود حرکات

2. داروهای ضد التهاب و مسکن:

   • کاهش التهاب و درد ناشی از فشار روی اعصاب

3. استراحت و محدود کردن فعالیت‌های سنگین:

   • جلوگیری از تشدید پارگی

4. در موارد شدید یا فتق بزرگ:

   • جراحی دیسک (مانند میکرودیسککتومی یا لامینکتومی) برای کاهش فشار روی عصب

⚠️ نکته: حتی پس از جراحی یا درمان محافظه‌کارانه، دیسک آسیب‌دیده ممکن است کاملاً ترمیم نشود، اما با مراقبت‌های بعدی و تمرینات مناسب می‌توان از پیشرفت آسیب و عود مجدد جلوگیری کرد.

 

 

 

بهترین ورزش‌ها برای دیسک کمر

تمرینات ورزشی مناسب می‌توانند به کاهش درد دیسک کمر، بهبود انعطاف‌پذیری ستون فقرات و تقویت عضلات حمایت‌کننده کمک کنند. ورزش‌های نادرست می‌توانند فشار روی دیسک‌ها را افزایش دهند، بنابراین انتخاب تمرین صحیح اهمیت زیادی دارد.

ورزش‌های توصیه‌شده برای دیسک کمر:

1. کشش همسترینگ:

   • نشستن یا خوابیدن روی زمین و کشیدن پاها به سمت بدن به آرامی

   • کاهش فشار روی کمر و افزایش انعطاف ران‌ها

2. پل زدن (Bridge):

   • دراز کشیدن به پشت، خم کردن زانوها و بالا بردن لگن

   • تقویت عضلات پایین کمر و باسن

3. تمرینات تقویت عضلات مرکزی (Core):

   • پلانک، شنا سوئدی یا حرکات مشابه

   • افزایش ثبات ستون فقرات و کاهش فشار روی دیسک

4. کشش ستون فقرات و گربه-گاو (Cat-Cow Stretch):

   • حرکت دادن ستون فقرات به جلو و عقب در وضعیت چهار دست و پا

   • افزایش انعطاف و کاهش گرفتگی عضلات

5. پیاده‌روی و ورزش‌های هوازی سبک:

   • دویدن شدید ممنوع، اما پیاده‌روی، شنا یا دوچرخه ثابت سبک مفید است

   • بهبود گردش خون و کاهش التهاب

⚠️ نکات مهم:

• قبل از شروع هر برنامه ورزشی، با پزشک یا فیزیوتراپیست مشورت کنید.

• از حرکات پر فشار یا بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.

• تمرینات را به آرامی و با کنترل کامل انجام دهید تا به دیسک فشار وارد نشود.

 

روش‌ اصلی جلوگیری از دیسک کمر

همیشه گفته‌اند که پیشگیری بهتر از درمان است. این موضوع در رابطه با دیسک کمر نیز کاملاً صدق می‌کند و نباید آن را نادیده بگیریم. جدی‌ترین راه‌کار به‌منظور جلوگیری از آن اصلاح فیزیک بدن بوده. سپس از هرگونه اقدامی که منجر به آسیب دیدن دیسک‌ها می‌شود باید خودداری کنید. از سوی دیگر، لازم است با انجام تمرینات ورزشی به مبارزه با کم تحرکی بپردازید.

آیا دیسک کمر درمان دارد؟

پیشرفت علم پزشکی موجب شده تا حتی برای مواردی همچون دیسک کمر نیز درمان‌های مختلفی را در نظر گرفت. نباید فراموش کنیم که سبک زندگی جدید منجر به افزایش مبتلایان این بیماری شده است. روش‌های درمانی خاصی که برای دیسک کمر به‌کار گرفته می‌شوند دارای کاهش میزان درد و همچنین تقویت کلی حالت دیسک‌ها هستند.

 

فیزیوتراپی و به کارگیری آن برای دیسک کمر

به‌سادگی می‌توان گفت که فیزیوتراپی یک روش بسیار کاربردی جهت درمان دیسک کمر و همچنین کاهش میزان درد مربوط به آن است. این روش درمانی نیازی به جراحی ندارد و به‌همین دلیل به‌عنوان راه حل محبوب اکثر بیماران در نظر گرفته می‌شود. کاهش درد ناشی از آسیب‌های مربوط به دیسک کمر با کمک فیزیوتراپی به خوبی انجام خواهد شد و می‌توان به کمک آن کاری کرد که امکان انجام فعالیت‌های عادی برای بیمار ممکن شود.

آموزش حرکات به‌نحوی که آسیب‌های مربوط به ستون فقرات بیشتر توسعه نیابند یکی دیگر از مهم‌ترین کارهایی است که با فیزیوتراپی می‌توان به‌آن دست پیدا کرد. در واقع فیزیوتراپیست همانند یک دوست تمام تلاش خود را به‌کار می‌گیرد تا بهترین نتایج را برای شما به‌ارمغان بیاورد.

در سال‌های اخیر، خدمات فیزیوتراپی دیسک کمر در منزل نیز قابل ارائه هستند که خود یک ویژگی  مثبت در نظر گرفته می‌شود. حتما لازم نیست به‌منظور دستیابی به آموزش‌های ارائه شده از سوی فیزیوتراپیست‌ها و همچنین به‌کارگیری تمرینات مختلف به یک مرکز به‌خصوص مراجعه کنید. گستردگی روش‌های فیزیوتراپی می‌تواند منجر به کاهش درد و التهاب دیسک کمر شما شود.

روش‌های فیزیوتراپی مناسب برای دیسک کمر

الکتروتراپی یکی از روش‌های مناسب مربوط به فیزیوتراپی جهت درمان دیسک کمر ب‌ شمار می‌‌آید که به‌طور معمول نتایج بسیار مثبتی را ارائه می‌کند. علاوه بر این روش، می‌توان از راه‌کارهای دیگری همچون ماساژ درمانی و گرما درمانی نیز کمک گرفت که هر یک به نوبه خود یک پیشنهاد بسیار خوب در نظر گرفته می‌شوند و کاملاً قابل اعتماد هستند.

ارائه تمرینات متعدد جهت تقویت عضلات کمر و همچنین کاهش میزان فشار و فرسودگی دیسک‌ها یکی دیگر از مواردی است که فیزیوتراپی در آن نقش دارد. به‌طور کلی می‌توان گفت که این علم پاسخ‌های خوبی در رابطه با علت دیسک کمر را در اختیار ما قرار داده و به‌همین دلیل می‌توان از آن جهت درمان این دسته از بیماری‌ها کمک گرفت. 

سخن آخر

دیسک‌های بین مهره‌ای از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند. به نحوی که کوچک‌ترین آسیب‌دیدگی در آن‌ها می‌تواند منجر به ایجاد اختلالات حرکتی مختلف شود. از جمله مهم‌ترین دلایل مربوط به این نوع آسیب‌دیدگی‌ها می‌توان به گزینه‌هایی همچون افزایش سن و همچنین فشارهای ناشی از ضربات فیزیکی اشاره کرد. امروزه روش‌های گوناگونی همچون فیزیوتراپی در منزل جهت درمان این بیماری قابل استفاده است.

تفاوتی ندارد که به‌دنبال درمان با فیزیوتراپی هستید و یا دوست دارید از شر ناراحتی‌‌های مربوط به دیسک کمر خلاص شوید، در هر صورت لازم است به مجموعه‌هایی مراجعه کنید که در این زمینه حرف اول را می‌زنند. کلینیک فیزیوتراپی تیوان به‌عنوان بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده خدمات فیزیوتراپی در منزل، آماده است تا به شما عزیزان یاری برساند.

 

 

سخن پایانی

در این مقاله علت های دیسک کمر و مدیریت آن آشنا شدیم. در مرکز کلینیک فیزیوتراپی تیوان از روش های بدون عوارض برای درمان دیسک کمر استفاده میشود که با انجام این روش های مختلف و جلسات منظم به بهبود وضع خود کمک میکند. 

 

---

❓ سوالات متداول درباره علت دیسک کمر

دیسک کمر چیست و علت آن چیست؟

دیسک کمر به بیرون زدگی یا پارگی دیسک بین مهره‌ای گفته می‌شود که باعث فشار روی اعصاب می‌شود. علت دیسک کمر می‌تواند بلند کردن اجسام سنگین، ضعف عضلات، افزایش سن و فشار مداوم روی ستون فقرات باشد.

چه علائمی نشان‌دهنده دیسک کمر هستند؟

علائم شامل درد تیرکشنده در کمر و پا، بی‌حسی، ضعف عضلات و سوزن‌سوزن شدن است و در موارد شدید ممکن است کنترل ادرار و مدفوع مختل شود.

چه عواملی باعث دیسک کمر می‌شوند؟

عوامل شایع شامل بلند کردن نادرست اجسام، فعالیت‌های شدید ناگهانی، ضعف عضلات پشت و شکم، اضافه وزن و افزایش سن هستند.

چگونه می‌توان از دیسک کمر پیشگیری کرد؟

با حفظ وضعیت بدنی صحیح، تقویت عضلات مرکزی، ورزش منظم و پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین به شکل ناگهانی می‌توان خطر بروز دیسک کمر را کاهش داد.

درمان دیسک کمر چگونه است؟

درمان شامل فیزیوتراپی تخصصی، داروهای ضد التهاب، تمرینات تقویتی و در موارد شدید جراحی است. تشخیص دقیق توسط پزشک قبل از شروع درمان ضروری است.